Inkomensverlies en verminderde arbeidsproductiviteit op lange termijn: nogmaals dreigt de jeugd de dupe te worden van de coronacrisis. Die vrees staat in het rapport Perspectief op Nederland na de crisis van het ministerie van Binnenlandse Zaken over hoe de samenleving verder moet na corona. Jongeren ook na corona de dupe.

Vele millenials en GenZ’ers verloren hun (horeca-)baan of zagen hun tijdelijke contract niet verlengd worden, nog bovenop de ellende dat ze binnen moesten blijven en elkaar niet konden ontmoeten, iets dat volgens psychologen van niet te onderschatten belang is voor scholieren, studenten en starters op de arbeidsmarkt.

Ze hebben door hun tijdelijke contractjes en kleine baantjes bovendien veel minder vaak een beroep kunnen doen op de noodsteunpakketten van de overheid.

Daar blijft het mogelijk niet bij, constateert het rapport, waarvoor overal in het land gesprekken met burgers zijn gevoerd. Jongeren dreigen ook op lange termijn de dupe te worden van de coronacrisis.

“Specifiek kijkend naar de gevolgen op de arbeidsmarkt voor jongeren, wordt duidelijk dat zij vaak ‘the last to come, the first
to leave’ waren – wat betekent dat velen in het begin van de coronaperiode hun baan zijn kwijtgeraakt en minder hebben geprofiteerd van allerlei steunmaatregelen. De grootste zorg zit hem in de verwachting dat de arbeidsmarkt door corona structureel is veranderd. Sectoren waar jongeren veel in actief zijn en voor worden opgeleid, zoals de horeca en de evenementensector, kennen mogelijk een structureel verminderd aanbod van arbeidsplaatsen. Dit betekent voor jongeren ook een gevaar van structureel productiviteits- en welvaartsverlies.“

Fragment uit Perspectief op Nederland na de crisis

De problemen zijn dus wel groter dan niet-meer-dansen-met-Janssen, waarna ouderen de schuld aan de jongeren gaven van het stijgend aantal besmettingen. Het is evenwel het kabinet dat volop inzette op een strategie waarbij Nederlanders in het buitenland op vakantie moeten kunnen gaan.

Instortend zorgstelsel

Net als dat het kabinet met man en macht probeert om het vastgelopen zorgstelsel niet te laten instorten. Dat dreigde te gebeuren, omdat het stelsel zo verkokerd is geraakt dat iedereen aan het begin van de pandemie naar elkaar aan het kijken was. Het kabinet is verantwoordelijk voor infectieziektenbestrijding, maar bemoeit zich steeds minder met de zorg sinds in 2006 het ziekenfonds werd afgeschaft.

Ook belegde het Binnenhof het echte werk in de virusbestrijding grotendeels bij gemeentelijke ggd’en. Maar die hadden te kampen met bezuinigingen op jeugd- en langdurige zorg die het kabinet Rutte-Asscher doorvoerde.

Voor kinderen die jeugdzorg gebruiken, was vorig jaar veelal wel positief, is een van de opvallende signalementen in het onderzoek. Minder prikkels van buiten en veel thuis zijn pakte goed uit voor opvallend veel kinderen die niet goed meekwamen op school. De opkomst van thuiswerken biedt zelfs mogelijkheden om voor jongeren met chronische aandoeningen te komen tot ‘verminderde arbeidsongeschiktheid’.

Vanuit de dialoog en aanvullende gesprekken klonk het signaal dat de periode na de lockdown als zwaar kan worden ervaren voor deze jongeren met een beperking. Als het onderwijs of werk straks weer fysiek is, ervaren deze jongeren dan weer minder inclusiviteit?

Uit het onderzoek.

Maar dat is een lichpuntje in een duistere toekomst. Want waar de vorige generaties de aardgasbaten sinds de jaren zestig hebben verjubeld (in plaats van geïnvesteerd in toekomstig verdienvermogen van Nederland), zitten de jongeren nu op de blaren: ze moeten thuisblijven om te voorkomen dat babyboomers de ziekenhuizen overbelasten, ze moeten hun studie lenen (en krijgen daardoor een veel lagere hypotheek op een veel duurder huis) en betalen de rekening tot in het bejaardenhuis: via minder pensioenopbouw. Kortom: Jongeren ook na corona de dupe.

Welvaartsverlies

Jongeren dreigen ook op lange termijn de dupe te worden van de coronacrisis, waarschuwt het onderzoek dan ook. “De grootste zorg zit hem in de verwachting dat de arbeidsmarkt door corona structureel is veranderd. Sectoren waar jongeren veel in actief zijn en voor worden opgeleid, zoals de horeca en de evenementensector, kennen mogelijk een structureel verminderd aanbod van arbeidsplaatsen. Dit betekent voor jongeren ook een gevaar van structureel productiviteits- en welvaartsverlies.” Jongeren ook na corona de dupe.

Volgens antropoloog en criminoloog Teun Voeten is de partij van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken debet aan deze dreigende aftakeling van de ‘bloem der natie’. Dat komt door het aanhoudend pleidooi voor de legalisering van recreatief drugsgebruik, zegt hij. Luister dit fragment aan het begin van AAAlandje 25, waarin we ook verder ingaan op het rapport over Nederland na corona.

Met de kersverse leugen in het achterhoofd van premier Rutte dat hij het boek The Great Reset van Klaus Schwab niet kent, leest het rapport als een waarschuwing dat de gevolgen van zo’n stap naar meer macht voor het grote bedrijfsleven in de maatschappij een groot gevaar op onrust geeft. Jongeren ook na corona de dupe.