Grote verplaatsingen van militair materieel van Moskou richting de grens met Oekraïne zorgen voor extra onrust over dreigend wapengekletter. Het leger van Poetin heeft met oude tanks een list uitgehaald die de Verenigde Staten zorgen baart.
Lange treinen vol gepantserde tanks
Rusland stuurt enorme militaire transporten op weg naar Oekraïne, maar de voertuiglaadwagons nemen ook weer tanks weer mee terug. Poetin haalt nieuwe tanks terug die al in het gebied stonden, in ruil voor oudere modellen. Maar er zit een gevaarlijk addertje onder het gras, blijkt uit beelden die AAAlandje heeft bemachtigd. Want de oude tanks hebben een upgrade gekregen.
Poetins leger vervangt in het grensgebied met Oekraïne enorme hoeveelheden voertuigen met materiaal dat op papier ouder is. De kwalitatieve afzwakking van de tanks lijkt goed nieuws, maar als je naar de details kijkt dan is het een gerichte actie van Poetin om de gesprekken die hij met NATO voert verder onder druk te zetten.
De troepenbewegingen worden nauwlettend gevolgd door Navo-inlichtingendiensten, in ieder geval de VS. Maar ook gewoon door Russische machinisten die onder de indruk zijn:
Russisch raket-afweersysteem is zeer innovatief
Lange treinen vol militaire voertuigen rijden af en aan en het is via social media goed mogelijk om de bewegingen van de voertuigenmassa te volgen en de aankomst van materiaal in de grenszone vrij accuraat te voorspellen. Foto’s tonen ook in detail om welke eenheden het gaat en met welk materiaal ze naar grenszone gaan. In veel gevallen gaat het om tanks uit de jaren ’80, de zogenaamde T-72B en de mislukte T-80.
De T-72 is een relatief oud ontwerp uit de jaren ’70, maar was tot de komst van de Duitse Leopard II en de Amerikaanse A1 Abrahams begin jaren ’80 de beste tank ter wereld. De Russen zaten niet stil, want ze ontwikkelden aansluitend de weinig succesvolle T-80, waarvan ze vervolgens de goede romp lieten fuseren met de beste onderdelen van de T-72 en dat werd de T-90.
Die T-90 is een snelle tank met – volgens NAVO – een inferieur wapensysteem, maar omdat hij een derde lichter is dan westerse tanks kan hij op plekken uit de voeten waar onze tanks niet kunnen komen. Dat is op zich al een voordeel, maar de echt grote vernieuwing zit in zijn afweersysteem.
Rusland kopieerde westerse technologie
Het grootste gevaar voor een tank op het slagveld is de anti-tank raket, veelal afgevuurd vanaf een zeer mobiel voertuig zoals een terreinwagen. De Amerikaanse TOW-raket is een bekend voorbeeld. Het zijn relatief kleine en goedkope wapensystemen die snel en efficient ingezet kunnen worden, want een zware opleiding is voor gebruik niet nodig. Niet voor niets levert de Amerikaanse wapenindustrie deze middelen al tientallen jaren aan allerhande opstandelingen wereldwijd en sinds 2014 als defensieve hulp aan Oekraïne.
Om hun eigen tanks tegen dit soort systemen te beschermen, ontwikkelden het Amerikaanse en Israëlische leger een reactieve bepantsering. Het komt erop neer dat je de romp van een tank volplakt met kleine mijnen die ontploffen als een raket daarmee in aanraking komt. Daarmee wordt de kracht van die raket grotendeels onschadelijk gemaakt. Dit systeem werkt beperkt, want de raket moet de mijn precies raken en de kracht van de explosie zit direct op de huid van het voertuig waardoor alsnog forse reparaties nodig zijn. Ook is de kans groot dat de bemanning bij een inslag gewond raakt. Tanks die met dit systeem zijn uitgerust kun je herkennen aan vierkante doosje die aan de romp zijn vastgemaakt. De Russen kopieerden dat en pasten het op grote schaal toe op oudere tanks, zoals de T-64 en de T-72.
Nachtmerrie in Syrië
Sinds de jaren ’50 is Rusland bondgenoot en militair hofleverancier van de Syrische Assad en de wapenindustrie leverde tijdens de burgeroorlog tientallen T-90’s aan het regime. De Amerikanen ondersteunden de opstandelingen daarop met leveringen van TOW raketten.
Waar in Irak de Amerikaanse Abraham A1 tanks bij bosjes ten prooi vielen aan anti-tankraketten van Russische makelij, bleek de T-90 op het Syrische slagveld niet kapot te krijgen. Dat was deels te danken aan de wendbaarheid van de relatief lichte tanks, maar vooral aan een nieuwe versie van de actieve bepantsering die de Russen in het geheim hadden ontwikkeld. De industrie noemt het de derde generatie reactieve bepantsering en de eerste die echt werkt. De Amerikanen in Syrië schrokken zich wezenloos.
Standaard Amerikaanse anti-tank wapen ongeschikt
Net als het oude systeem heeft deze versie mijnen aan de buitenkant van de tank, maar het zijn er veel minder, ze zijn platter en worden ondersteund door lasers en infrarode richtsystemen. Die zitten letterlijk als ogen bovenop de voertuigen en volgen inkomende projectielen. Die electronica berekent waar de inkomende raket op het voertuig dreigt in te slaan. Het wipt vervolgens als een soort muizenval de juiste mijn in de richting van de inkomende raket en vernietigd zo het projectiel verder van het voertuig, waarmee het voorkomt dat het voertuig ernstig beschadigd wordt.
De gebruikte mijn wordt vervangen en het voertuig is dan direct onbeschadigd weer inzetbaar. Een schril contrast met de Amerikaanse technologie, waar in zo’n geval uitgebreide reparaties aan voertuigen nodig zijn en gewonde bemanningsleden vervangen moeten worden.
In Syrië werden honderden raketten op T-90’s afgevuurd. Slechts vier tanks werden vernietigd door een Amerikaanse TOW en één met een Russische raket. Dat was een stevige wake-up call voor de Amerikanen die ervan overtuigd waren dat ze de Russen technologisch op elk vlak af zouden troeven.
Russen als mens serieus nemen of betalen met bloed
Dat de Russen die type protectie nu in grote hoeveelheden aan het toepassen zijn, betekent niet dat de Amerikanen die tanks niet kunnen vernietigen. De nieuwere versie van de TOW kan het, net als de opvolger die Javelin heet. Het nadeel van die systemen is dat ze complexer zijn en 4 tot 5 keer meer geld kosten. Het ondersteunen van een partner wordt op die manier dus een heel stuk duurder, want plotseling kun je er niet meer je eigen afgedankte systemen als ontwikkelingshulp dumpen.
Oekraïne berekende dat ze 550 van dergelijke nieuwe systemen met ca 6000 raketten nodig heeft om de Russen tegen te houden, maar de Amerikanen konden maar 47 javelin systemen met 450 raketten leveren. Dat betekent dat als het tot een oorlog in Oekraïne komt, zowel Europa als Amerika eigen systemen met bijbehorende soldaten moet leveren. Daarmee legt Rusland precies de vinger op de zere plek, want in welke mate is het westen eigenlijk bereid om zijn opgestoken vingertje met bloed waar te maken?
Gepantserde tanks: wij hebben ze ook niet. Je kunt wel helpen pantseren voor meer van dit soort onafhankelijke journalistiek. Al vanaf drie piek:
