Heerlijke televisie dat Boos, met John de Mol en die BN’ers die op hun bek gingen vanwege machtsmisbruik en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat De Mol ook de slachtoffers nog even aanwijst als mededaders maakt het helemaal af. Dat is televisie waar je bij de koffie heerlijk met je collega over kunt praten, zodat je samen kunt negeren wat er bij jullie precies misgaat.
Iedereen ziet en hoort dingen die niet door de beugel kunnen, maar er zijn er maar een paar die in het moment hun mond erover opentrekken. En die selectie wordt nog kleiner als de organisatie de initiële geruchten bagatelliseert, want dan nemen je carrièrekansen zienderogen af.
Het gevaar van de achteloze opmerking
Als ik het snel optel, dan heb ik in ruim 30 jaar zo’n 14 bedrijfjes met personeel gehad. Sommige met een man of 10, andere tot meer dan 200. En in diverse landen. Door de jaren heen heb ik echt van alles meegemaakt. Van vrouwelijke collega’s die ernstig lastig gevallen werden door collega’s en/of klanten, tot een vrouwelijke klant die jonge mannelijke medewerkers in bed lokte, tot collega’s die samen gingen wonen en een gezin hebben gesticht.
Zelf heb ik nooit aan iemand gezeten, ook vooral omdat ik zelf een hekel heb aan dat soort aanrakingen. Blijf gewoon van me af. Rond de jaarwisseling bleef ik zoveel mogelijk een paar weken thuis omdat ik een hekel heb aan dat geknuffel. En nog altijd kan ik er slecht tegen als iemand aan me zit, hoe vriendelijk dat ook bedoeld is. Ik walg van die drie zoentjes die onderdeel zijn van de Nederlandse traditie en cultuur.
Ondanks mijn voorzichtigheid kreeg ik ook een keer een ernstig verwijt over iets dat ik echt terloops tegen iemand zei. Letterlijk tijdens het tikken van een mail tussen twee regels door, terwijl die persoon voorbij liep en vroeg hoe het was. Er ontstond onbedoeld een hele moeilijke en pijnlijke situatie.
Op basis daarvan deed ik veel onderzoek naar omgangsvormen en leerde ik de suggestie van de gedeelde waarde kennen. We verwachten reacties van mensen gebaseerd op hoe wij die ander zien, maar daar kan geen sprake van zijn want die andere persoon ziet zichzelf en de situatie op een andere manier en heeft daar natuurlijk alle recht op.
Welke bips gaat voorsorteren?
Als zo’n situatie zich voordoet, dan is het zaak dat je er externe deskundigen bij haalt. Daarmee voorkom je dat zaken onder het kleed geveegd worden, of dat die indruk gewekt wordt, of dat slachtoffers (of geschrokken collega’s) het gevoel hebben dat er voor hun gevoel (pijn, schaamte) geen plek is. Als je dat nalaat, dan ben je als werkgever of verantwoordelijke per definitie ongeschikt.
Door die bril bekeken vind ik het bedenkelijk onprofessioneel en onfatsoenlijk dat De Mol iemand die over de schreef is gegaan heeft laten zitten, zonder extra toezicht in te regelen. Als werkgever en producent verzaakt hij daar, want hij heeft te zorgen voor een absoluut veilige werkomgeving. En iedereen die van deze situatie wist is fouter dan fout.
Als het schandaal niet onder de mat kan (zoals ook bij The Voice) dan volgt er een ‘uitvoerig onderzoek’. Er zijn verder een paar aangiften en daar gaat een rechter iets van vinden. In het kader van daadkracht zal de grote baas onder de noemer ‘nieuw elan’ wat mensen voor de bus gooien, want dit soort ‘affaires’ straalt natuurlijk negatief af op de merkwaarde.
Iedereen herkent het proces en de die-hard carrière-tijgers, met en zonder pik, draaien hun billen alvast richting het juiste stoeltje. Ze hunkeren naar die bloedbad-promotie waarmee ook zij bovenop die apenrots terechtkomen. Dat gedrag houdt het systeem van machtsmisbruik in stand.
Ben jij onderdeel van het probleem?
De historicus Kershaw schreef ooit dat de weg naar verschrikkelijke dingen geplaveid is met onverschilligheid. De geschiedenis wijst uit dat de meeste mensen automatisch hun persoonlijke situatie verkiezen boven wat er met een collega (of landgenoot) gebeurt, hoe hard zij of hij ook om hulp schreeuwt.
Dus als iemand tegen je begint over Boos en John de Mol, dan kijk je in de spiegel en denk je aan die situatie in je eigen directe omgeving. Je haalt diep adem, vertelt hardop wat je weet en vraagt hoe jullie dat bij de baas gaan aankaarten.
Doe je dat niet, dan ben je onderdeel van het probleem, hoe jij jezelf ook identificeert (x/zij/hij/etc).