Groot nieuws in het wereldwijde netwerk van factcheckende journalisten, studenten en andere onderzoekers: in samenwerking met Google komt er een massale missie om feiten van de fictie te scheiden in de informatieoorlog in de Fillipijnen, waar het volgens sommigen ook echt oorlog is. Dat gebeurt rond de presidentsverkiezingen die worden gehouden op 9 mei.
Politiek is hier een telenovela
Jean Enisas Franco, universiteit van manila
Het belooft een lakmoesproef te worden voor het hele factcheckwezen, dat steeds zwaarder wordt gesubsidieerd door overheden en techbedrijven. En sinds de coronapandemie een machtige factor is in de strijd tegen propaganda en andere ongewenste (des)informatie. Kritiek op de factcheckers is er ook: ze zouden teveel op de hand van de overheden zijn.
Kernvraag: Zijn de feiten van het volk of de checkers een wapen ter verdediging van de waarheid van de machthebbers?
Filippijnse factcheckers
Nou: dan kun je op de Fillipijnen dus je borst natmaken. Want het is er al jarenlang een vreselijk gewelddadige nare film waarin het land zich politiek bevindt. President Duterte ging plots als een dictator regeren, vooral door te volharden in een zeer gewelddadige war on drugs. Maar hij zwaait nu af, noodgedwongen, omdat zijn maximale termijn van zes jaar er op zit. Een stoeltje in de senaat is nu voor hem het enige ambt dat rest. Maar: niet alleen in eigen land zitten ze Duterte op de hielen. Ook hij zou zich hebben misdragen.
Dat straks, eerst de uitdagers.
STEUN ONS GRATIS Abonneer je, review of zoek ons op in Apple Podcast. Of blijf gewoon lekker hier. Dat kan natuurlijk ook. Voor Android hebben we genoeg alternatieven.
De kandidaten
Zijn vicepresident is in nu de running voor het hoogste ambt. Maar zij ontpopt zich als Duterte’s grootste criticaster.
Meer nog dan de belangrijkste uitdager. Dat is de zoon van het roemruchte presidentelijke echtpaar Marcos, die twee decennia macht was, tot Ferdinand en Imelda Marcos in 1986 werden afgezet, nadat ze tussen de vijf en tien miljard overheidsgeld achterover hadden gedrukt. Een prestatie die tot op heden is opgenomen in het Guinnes Book of World Records: greatest robbery of government. Filippijnse factcheckers moeten dus kunnen tellen. Niet alleen per paar:
Ga maar eens in die schoenen staan.
Duterte heeft ook nog een dochter, die zich in de strijd mengt. Maar zij sloot zich vorig jaar aan bij zoon Marcos, die u gaat onthouden om zijn roepnaam ‘Bongbong’.
Tienerster
Andere kanshebbers: een voormalige tienerster en een beroemde bokser. Die oud-wereldkampioen belooft weer te zullen vechten, maar nu tegen corruptie.
“De Fillipijnse politiek is net een telenovela (GTST, -red)”, is de introductie dan ook van de vrouw die de politiek duidt in deze 9 minuten repo van Al Jazeera, die zeer de moeite waard is.
Momenteel hebben zich al honderd organisaties aangemeld om met checken en signaleren van mogelijke desinformatie te helpen. Cruciaal is nu of dit gezelschap wel echt inclusief is, en beschikt over voldoende diversiteit voor de hele samenleving, voorwaar geen makkie op een eilandenrijk.
Waarom is het een netwerk van Filippijnse factcheckers (nu al met meer dan honderd organisaties)? Dat is een sleutel voor snel succes in de strijd tegen nepnieuws. Want het beïnvloeden van de algoritmes waarmee Twitter, Facebook en YouTube bepalen wat ze mensen voorschotelen, is juist met zo’n groot netwerk goed mogelijk. Zeker als er officiële factcheck-verbanden meedoen, zoals in dit geval de organisatie Meedan, en uit bigtech Google. Wordt vanuit deze groep de opdracht gedeeld om een omstreden post aan te pakken, dan wordt die via het netwerk massaal gerapporteerd als ‘misleidend’ of anderszins gevaarlijk. Als dat geb eurt, dan drukken de algo’s het bericht vaak alvast in de virtuele vergetelheid. Daarover maken overheden afspraken met big tech. Dit is wat Nederland momenteel doet.
Deze tactiek van netwerken van click-spanen inzetten, wordt aanbevolen in het Handbook Factchecking van een keur aan wetenschappers van topuniversiteiten in Europa en de VS. Je kan zulke netwerken zien als de tegenpolen van botnets die nepnieuws rondpompen op de socials. Filippijnse factcheckers kunnen dit ook.
Investeer in onbevangen onderzoeksjournalistiek: Buymeacoffee.com/coronica of vriendvandeshow/aaalandje
In verkeerde handen is het -we leefden ook voor Joe Rogan al in tijden van infowars- daarom een zeer gevaarlijk wapen.
Haags team doet al onderzoek
Dit is een risico voor feitenonderzoekers uit Den Haag. Geen journalisten, maar speurneuzen van het internationaal strafhof ICC., die voor een heel andere factfinding mission aan het graven zijn in de handel en wandel van Filippijnse politici, met name rond president Duterte. Zij werken voor de openbaar aanklager die enkele maanden geleden een officieel vooronderzoek startte naar de bloedige war on drugs.
De komende jaren hoef je weinig nieuws te verwachten van dit onderzoek, alles moet heel precies en daarbij is stilte noodzakelijk.
Factcheckers op de Filippijnen
De factcheckers die in het verkiezingsproject stappen, hebben die tijd niet. En werk zal er genoeg zijn in de verkiezingsstrijd, en op basis van de 9 minuutjes hierboven alleen al, voor de fillipino’s zeer welkom.
Online nieuwsoutlet Rappler stuurt de factcheckers aan. Die kennen we niet, maar ziet er slick uit en herinnert ons aan het franse woord rapeller. Maar de geschiedenis van het bedrijf roept weer eerder herinneringen op aan die van Radio Veronica, als uitdager van de heersende macht wikipedia.
Wijsheid en succes wensen we de Filippijnse factcheckers. Want gaan zij zo opzichtig in de fout als EU vs. Disinfo, dan zal het genre factchecken nog meer dan nu het imago kunnen krijgen van een instrument dat gebruikt wordt door totalitaire leiders, om oppositie te smoren. Dat is niet de taak van journalistiek.
Het is bovendien gevaarlijk, leert de praktijk.
Support independent journalism and send a token of appreciation: Buymeacoffee.com/coronica of vriendvandeshow/aaalandje
GEZOCHT Cast Goede Feiten, Slechte Feiten
AAAlandje is best wel geïntrigeerd geraakt door deze verkiezingsstrijd aan de andere kant van de wereld. Probleem is alleen: we weten echt de ballen van de Fillipijnen. Maar jij of iemand die je kent misschien weer wel. Is het niet leuk om campagne correspondent te worden? Is there anyone that knows stuff on Philipine politics, and would like to join this dutch political podcast for updates and insights on the campaign? Contact us
